Oszustwa związane z loteriami: jak rozpoznać sygnały ostrzegawcze i przechytrzyć oszusta

Wszyscy marzyliśmy kiedyś o wielkiej wygranej na loterii. Jednak, gdy przyjdzie informacja o nagrodzie, lepiej podejść do niej ostrożnie. Oszuści często wykorzystują marzenia związane z loteriami. Warto więc wiedzieć, jak rozpoznać fałszywe komunikaty i nie popaść w tarapaty finansowe.

Najpierw przyjrzymy się, jak wyglądają oszustwa związane z loteriami oraz jakie są sygnały ostrzegawcze.

Czym są oszustwa związane z loteriami?

Możemy wyróżnić dwa rodzaje loterii, ale w każdym przypadku jest to konkurs, w którym można wygrać nagrodę – zwykle są to pieniądze.

Są więc loterie prowadzone przez organizacje rządowe lub charytatywne, a także loterie organizowane przez firmy w ramach akcji promocyjnych. W pierwszym przypadku często wymagana jest opłata. Trzeba np. kupić kupon. Natomiast udział w drugim rodzaju loterii może być bezpłatny, przy czym czasem występuje obowiązek zakupu jakiegoś towaru.

W obu formatach potrzebna jest odrobina szczęścia, ponieważ zwycięzcy są wybierani losowo w sposób uczciwy i zgodny z prawem.

Oszuści próbują wmówić odbiorcy, że wygrał dużą nagrodę w fałszywym konkursie. W większości przypadków oszuści będą prosić o pieniądze, dane osobowe i inne cenne rzeczy, twierdząc, że są one konieczne, aby odebrać nagrodę.

Jak przechytrzyć oszustów?

Weryfikacja, weryfikacja i jeszcze raz weryfikacja. Postępuj ostrożnie. Nie przekazuj pieniędzy ani danych osobowych bez czytania.

Istnieje kilka kluczowych znaków ostrzegawczych, na które należy zwrócić uwagę, aby działać zgodnie z zasadą #BeFraudSmart i określić, czy jest się celem oszustwa związanego z loterią. W razie otrzymania powiadomienia o wygranej na loterii przeczytaj je uważnie. Może to pomóc w wykryciu sygnałów ostrzegawczych i uniknięciu oszustwa.

Uważaj przede wszystkim na następujące sygnały ostrzegawcze dotyczące oszustw związanych z loteriami:

Sygnał ostrzegawczy nr 1: nie kupowałeś(-aś) kuponu na loterię ani nie brałeś(-aś) udziału w akcji promocyjnej

Aby wygrać nagrodę, trzeba przede wszystkim wziąć udział w loterii! W przypadku loterii prowadzonych zgodnie z prawem podane są wszystkie warunki wygrania nagrody. Dodatkowo, kupując kupon na loterię, zwykle trzeba samemu sprawdzić, które numery wygrały, ponieważ organizator nie skontaktuje się z Tobą.

Zazwyczaj nie podaje się sprzedawcom kuponów na loterię swojego adresu e-mail ani innych danych kontaktowych. Jeśli weźmiesz udział w loterii w ramach akcji promocyjnej, prawdopodobnie będziesz o tym pamiętać. Pocztowy komunikat reklamowy lub e-mail o międzynarodowej loterii przesłany z kraju, którego nie odwiedzałeś(-aś), to pewny znak oszustwa.

Sygnał ostrzegawczy nr 2: wymóg wpłacenia zaliczki, aby móc odebrać nagrodę

Jednym z najbardziej typowych sygnałów ostrzegawczych świadczących o oszustwie związanym z loterią jest żądanie przez oszusta wpłacenia pieniędzy wymaganych do odblokowania wygranej. Czasem oszuści mówią o podatku, opłacie celnej, kosztach wysyłki bądź usługi lub nieokreślonym „potrąceniu”. W wielu przypadkach będą prosić o uiszczenie tej opłaty za pośrednictwem przelewu bankowego, usługi natychmiastowego przekazu pieniężnego (takiej jak oferowane przez Western Union), bankomatu Bitcoin lub przedpłaconej karty podarunkowej bądź debetowej.

W przypadku legalnie prowadzonych loterii nie trzeba niczego wpłacać, aby odebrać nagrodę. Organizatorzy takich loterii nie będą też prosić o przesłanie pieniędzy za pomocą metod przekazów pieniężnych przeznaczonych dla osób, które dobrze się znają. Western Union i inne firmy świadczące usługi przekazów pieniężnych umożliwiają szybkie i łatwe wysyłanie pieniędzy do osób, które znamy i którym ufamy. Podatek od legalnej wygranej na loterii promocyjnej jest zwykle odliczany od nagrody. Aby wygrać legalny konkurs, nie musisz wysyłać zaliczki.

Sygnał ostrzegawczy nr 3: używane są informacje ogólne

Zgłaszając swój udział w loterii promocyjnej, zwykle podajesz swoje imię i nazwisko, adres pocztowy, adres e-mail i numer telefonu. Jeśli w e-mailu lub piśmie autor zwraca się do Ciebie tylko jako „Pan” lub „Pani” albo w jakikolwiek inny sposób pomijający Twoje imię i nazwisko, to musisz uważać! Organizator legalnej loterii, w której wziąłeś/wzięłaś udział, wiedziałby, kim jesteś.

Poza tym, jeśli autor twierdzi, że reprezentuje organizatora dużej loterii, agencję rządową lub poważną firmę, a korzysta z darmowego e-maila, to jest to oznaka oszustwa.

Sygnał ostrzegawczy nr 4: otrzymujesz niespodziewany lub podejrzany czek

Jeśli otrzymasz pocztą niespodziewany lub podejrzany czek, zwłaszcza na dużą sumę pieniędzy, zachowaj ostrożność. O ile wiele legalnych loterii państwowych lub promocyjnych wypłaca nagrody za pośrednictwem czeku, to zazwyczaj, zanim taki czek otrzymasz, będziesz mieć oficjalny kontakt z firmą lub agencją. Przestępcy wysyłający fałszywe czeki często proszą o przekazanie znacznej części kwoty z czeku jakiemuś innemu podmiotowi po jego zrealizowaniu. Tutaj również oszust może twierdzić, że chodzi o jakiś podatek lub jakąś opłatę.

Czek jest jednak fałszywy. Pamiętaj, że fakt, iż Twój bank rozliczył czek i udostępnił Ci środki, nie oznacza koniecznie, że pieniądze faktycznie przeszły! Realizacja czeku może często trwać 10–14 dni, a gdy czek zostanie ostatecznie odrzucony, saldo Twojego konta zostanie obniżone nie tylko o sumę z czeku, ale również o kwotę wysłaną do oszustów.

Sygnał ostrzegawczy nr 5: nieuzasadnione ponaglanie

Oszuści nie chcą, aby poświęcać czas na zastanawianie się nad ich ofertami i ustalenie, czy są one prawdziwe. Organizator prawdziwej loterii poczeka spokojnie, aż odbierzesz nagrodę. Jeśli istnieje termin odbierania nagród, to byłby on podany do publicznej wiadomości na materiałach zgłoszeniowych. W wielu przypadkach wygraną na loterii można odbierać przez kilka miesięcy lub nawet rok. Natomiast oszuści będą się domagać szybkiego przekazania prywatnych informacji lub dokumentów identyfikacyjnych, np. kopii paszportu lub danych karty kredytowej. Zazwyczaj informują o tym w niezabezpieczonych e-mailach lub wiadomościach. Będą ponaglać Cię, aby szybko wysłać im przekaz pieniężny lub udać się do bankomatu kryptowalutowego i przekazać im środki.

Agencje i firmy organizujące loterie nie żądają żadnych wpłat i nigdy nie będą prosić o wysłanie przekazu pieniężnego. Jest to sztuczka, która ma na celu wywarcie nacisku, aby adresat dał oszustom to, czego chcą, nie zastanawiając się, czy loteria jest prawdziwa.

Oszuści często wysyłają informacje o loteriach pocztą elektroniczną lub jako reklamę pocztową, ale korzystają również z innych sposobów. Oto siedem najpopularniejszych sposobów kontaktowania się w przypadku oszustw związanych z loteriami promocyjnymi.

1. Wiadomości e-mail o charakterze phishingowym

W tej metodzie otrzymujesz wiadomość e-mail z informacją o wygranej na loterii. Zazwyczaj autor e-maila podszywa się pod agencję rządową, znaną firmę lub agencję organizującą loterie. Oszuści wymyślają czasem nazwy, np. „Krajowa agencja ds. wygranych na loterii”.

2. Reklama pocztowa

Niektórzy oszuści wysyłają papierowe listy, zamieszczając na nich sfałszowane logo i podpisy, aby wyglądały bardziej autentycznie niż treść e-maila. Czasami zawierają one nawet bardzo realistyczny, ale fałszywy czek.

3. Wiadomości w mediach społecznościowych

Oszuści mogą wysyłać Ci bezpośrednie wiadomości na Facebooku, X, Instagramie, TikToku lub innych portalach społecznościowych. Mogą odpowiadać na komentarze na YouTube, podszywając się pod twórców, aby poinformować o wygraniu nagrody. I tu również będą szybko próbować przekierować rozmowę na żądanie pieniędzy lub prywatnych informacji finansowych.

4. Fałszywe profile w mediach społecznościowych

Oszuści mogą też tworzyć fałszywe profile lub włamywać się do prawdziwych profili na popularnych portalach społecznościowych, platformach z nagraniami wideo czy podobnych witrynach, aby podszywać się pod organizatorów loterii. Mogą też udawać twórców treści, którzy rozdają prezenty. Uważaj na profile, które nagle publikują inne treści lub mają znacznie mniejszą liczbę obserwujących niż prawdziwa strona.

5. Rozmowa telefoniczna

Rozmowy telefoniczne są nadal jednym z najczęstszych narzędzi używanych przez oszustów. Może zadzwonić do Ciebie ktoś, kto twierdzi, że reprezentuje organizatora loterii. Osoba ta będzie domagać się szybkiego przesłania pieniędzy przekazem, wpłacenia ich na konto, zakupienia karty upominkowej lub udania się do bankomatu Bitcoin w celu wysłania opłaty za odblokowanie wygranej. Będzie starać się trzymać cię przy telefonie i zniechęcać do porozmawiania z członkami rodziny lub pracownikami banku. Usłyszysz, że konieczne jest działanie od razu. W przypadku prawdziwej loterii organizatorzy zawsze dają możliwość oddzwonienia do nich później.

6. Wiadomości SMS, tekstowe lub WhatsApp

Możesz otrzymywać wiadomość SMS lub WhatsApp od oszustów twierdzących, że przysługuje Ci wygrana na loterii, w związku czym musisz wypełnić formularz na stronie internetowej. W większości przypadków będzie to fałszywa strona phishingowa, stworzona w celu wydobycia danych osobowych. Ponieważ imituje ona inną stronę internetową, możesz zobaczyć prośbę o podanie loginów i haseł do poczty e-mail lub mediów społecznościowych albo tych do bankowości internetowej czy konta PayPal.

7. Reklamy wyskakujące na stronie internetowej

Uważaj na złośliwe reklamy, które mogą trafić do sieci reklamowej w celu przekierowywania użytkowników do witryny wyłudzającej informacje. Mogą być również tworzone inne strony internetowe, na których dowiesz się, że „wygrałeś(-aś) nagrodę” za ich odwiedzenie. Następnie otrzymasz prośbę o wpłacenie pieniędzy, dokonanie zakupu lub przekazanie danych osobowych. Nie można wygrać loterii promocyjnej za pośrednictwem wyskakującej reklamy.

Pamiętaj, NIGDY NIE wysyłaj przekazów pieniężnych do kogoś, kogo nie znasz lub nie spotkałeś osobiście. Są to jedne z najczęstszych znaków ostrzegawczych przed oszustwami dotyczącymi loterii, a także najczęstsze sposoby kontaktu wykorzystywane przez oszustów podszywających się pod organizatorów loterii promocyjnych

Dowiedz się więcej o różnych rodzajach oszustw i jak ich uniknąć.

Skontaktuj się z Infolinią Western Union ds. oszustw w swoim kraju, którą znajdziesz na naszej stronie internetowej, lub odwiedź lokalne biuro Western Union, aby zgłosić oszustwo. Wspólnie bądźmy mądrzejsi i bezpieczniejsi.